MEF FADA Tasarla ve Yap! Stüdyosu

MEF FADA Tasarla ve Yap! Stüdyosu, MEF Üniversitesi’nin açıldığı 2015’ten bu zamana dek sürdürülen ve fakültenin hem mimarlık hem de iç mimarlık bölümlerinin ders programının içerisinde yer alan bir stüdyo. Tasarla ve Yap! Stüdyosu fakültenin her iki bölümünün birinci sınıfı tamamlayan öğrencilerine, mimarlık eğitiminin ve stüdyonun ayrılmaz bir parçası olan yaparak öğrenme deneyiminin yoğunlaşmış ve kapsayıcı bir haliyle karşılaşma olanağı sağlıyor. Bu stüdyoda öğrenciler yaz döneminde stüdyonun yürütücüleri ile birlikte tasarımlarını üreterek ve profesyonel yardım almadan tamamen kendi emekleriyle hayata geçiriyorlar.

Burcu Serdar Köknar

MEF FADA Tasarla ve Yap! Stüdyolarında öğrencilerin, tasarımın ilk anından üretimin gerçekleşmesinin son adımına dek birebir üreterek dahil olması hedefleniyor. Tasarım hayatlarının ilk senesinde ortaklaşa tasarlanıp üretilen bir süreçle karşılaşmaları öğrencilerde önemli bir eşik deneyim oluşturuyor. Birlikte üretmenin gücünün hissedilmesi, limitlerin keşfi, kolektif karar verme süreçlerinin öğrenilmesi, birbirini gözetme ve anlama ve yapmanın vazgeçilmez hale gelişinin tetikleyicisi oluyor.

Stüdyonun bir başka hedefi ise tasarımın hayatları iyileştirmeye olan etkisinin öğrenciler tarafından mikro ölçekler ile keşfedilmesi. Özellikle de tasarıma erişemeyen kişiler ve kurumlar ile çalışarak birlikte tasarlama ve yapmanın, güçlü bir iletişim aracı ve değiştirici olduğunun keşfi çok değerli bir deneyim oluyor. Eğitimi okul sınırlarının dışında sürdüren stüdyo tüm katılımcıları farklı hayatlar ve nitelikli tasarım ile buluşturuyor.

Bu stüdyo kapsamında beş sene boyunca Türkiye’nin çeşitli yerlerinde toplam 25 farklı proje yapıldı. Bu projelerde yapı malzemesi olarak genellikle ahşap öne çıkıyor. Ahşap önceden hazırlanabilirliği, yapımda deneyimi az kişiler tarafından da kolayca işlenebilirliği, hem taşıyıcı hem de taşıyıcı olmayan yapı elemanlarında farklı biçimleriyle kullanılabilmesi, tasarımın kalitesinin vazgeçilmez parçası olan özgün detayların kolayca araştırılmasına olanak vermesi nedeniyle projelerin tercih edilen öncelikli malzemesi oldu. Planlı bir şekilde deneme ve yanılmalarla ilerleyen stüdyoda ahşap kökenli malzemenin dönüştürülmesinin kolaylığı da projenin zamanında ve nitelikli olarak gerçekleştirilmesinde önemli bir rol oynuyor. Ahşap malzemenin öne çıkan yapısal malzeme olmasına karşın projelerin çeşitlenmesi, bu yöndeki denemelerin dijital teknolojiler ile de güçlenerek ilişkileneceğine ve artacağına işaret ediyor.

MEF FADA Tasarla ve Yap! Stüdyosu yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve endüstri ile ortaklaşarak, eğitimde yapmanın ve birlikte üretmenin gücünü, üretimlerin mekansal ve sosyal etkisini çeşitli ortamlarda araştırmaya devam etmeyi hedefliyor.

Burcu Serdar Köknar, Dr.Öğr.Üyesi; MEF Üniversitesi Sanat Tasarım ve Mimarlık Fakültesi

1

Asma Kat

26 Haziran-30 Temmuz 2019 tarihleri arasında MEF Üniversitesi’nin tarihi rektörlük köşkünün bahçesinde tasarlanarak uygulan Asma Kat projesi, yerleştiği alanın mevcut vejetasyonu ve topoğrafik yapısının karakterini ortaya çıkarmayı ve doğal olan ile insan yapısı olanın ilişkisini vurgulamayı hedefliyor. Alanın değişen kotlarına yerleşen platformlarla farklı kullanım potansiyelleri sunan tasarım; tüm üniversite öğrencileri, öğretim üyeleri ve çalışanlar için mimari ve doğanın arakesitinde özgün bir mekansal deneyim kurmayı amaçlıyor.

KÜNYE 

Konum: MEF Üniversitesi, İstanbul

Yapım Tarihi: 2019

Tasarım ve Uygulama Ekibi: Bahar Adlı, Burcu Albayrak, Deniz Sinem Oğuş, Derya Han, Elif Şevval Yılmaz, Fatma Kevser Aksoy, Gizem Eryılmaz, Hilal Güney, Irmak Yelok, Kaan Berk Kaya, Mehmet Berkay Erbaşı, Mustafa Güney, Neslihan Bıyıklı, Selahattin Biberoğlu, Selen Ağaoğlu, Zeynep Çifcibaşı

Proje Yürütücüleri: Osman Faruk Akkum, Tunahan Çelen, Ubeydullah Yaşar, Yusuf Aras Kalkan

Fotoğraf: Ünal Menteşe ve Tasarla ve Yap!

2

Bostan

Proje ile üniversite bahçesinin kullanılmayan köşesini; öğrencilerin birbirleriyle karşılaştıkları, sosyalleştikleri ve üniversite yaşamları boyunca ürettikleri bir mekana dönüştürmek hedeflendi. Mevcut durumda eskimiş ve yıpranmış olan bostan yataklarının yenilenmesi ve eklenen mimari elemanlar ile kazandırılacak yeni fonksiyonlarla birlikte üniversite öğrencilerinin “Bostan”ı ve çevresini etkin bir şekilde kullanması ve “Bostan”dan sorumlu Bostan Kulübü’nün etkinliklerini yürütebileceği bir mekan oluşturması amaçlandı.

Eğimli zeminle paralel bir şekilde yükselen omurga, alandaki sirkülasyonu farklı kullanım potansiyelleri ile birleştiriyor. Eğimle birlikte yükselen omurgaya eklenen platformlardan oluşan ve eğimi taklit ederek ilerleyen yeni strüktür, alanı daha ulaşılabilir kıldı ve yer yer sebze yataklarına sızarak bostanla iç içe geçen bir mimari oluşturdu. Omurganın bir uzvu gibi hareket eden çıkıntılar strüktür, bostan ve eğim arası geçişleri sağlayarak aynı zamanda oturma birimi, tezgah, bostan ve depolama gibi fonksiyonlara dönüştü.

KÜNYE 

Konum: MEF Üniversitesi, İstanbul

Yapım Tarihi: 2019

Tasarım ve Uygulama Ekibi: Nilay Aslan, Ceyda İnan, Batuhan Hacıbeyoğlu, Ceyda Gezer, Duygu Dalgıç, Dilruba Çerçi, Mert Ateş, Ramazan Serhat Çetin, Badesu Karatay, Merve Çelik, Nur Ezgi Keleştemur, Efe Kaan Atılgan, Semiha Sude Ozfen, Eslem İnce, Dilara Atalay, Aleyna Nur Akgül, Caner Dönmez

Proje Yürütücüleri: Eyüp Arıkboğa, Hürcan Bayram, Merve Akdoğan, Sezai Akgül 

Fotoğraf: Ünal Menteşe ve Tasarla ve Yap!

3

Gavcar

Proje, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Gazi Mağusa’da Yeni Boğaziçi Belediyesi’ne ait bir halk plajında, 10 MEF Üniversitesi Sanat, Tasarım ve Mimarlık Fakültesi, 5 Doğu Akdeniz Üniversitesi Mimarlık Fakültesi öğrencisi, 2 MEF öğretim üyesi tarafından  tasarlandı ve uygulandı. İsmini, alanda yetişen yörede Gavcar olarak bilinen Ferula communis bitkisinden alıyor. Tasarım sürecinde olabildiğince yerel malzemelerin kullanılması hedeflenen projede, kurumuş gavcar gövdeleri hafif ve sağlam yapıları nedeniyle gölgelendirme panelinde, yakın çevreden alınan farklı tip topraklar ise sıkıştırılmış döşeme panellerinde kullanıldı. 

Projenin ana parçaları olan döşeme, oturma ve gölgelendirme elemanları, 50 cm’in katları şeklinde kurgulanan panellerin içlerinin farklı dokularda gavcar, toprak ve ahşap malzemelerle tasarlanmasıyla oluşturuldu. Kumsalda oturma, güneşlenme, dinlenme gibi olanakları sunan Gavcar, günün her saatinde değişen gölge niteliğine göre kendi mekansallığını yeniden üretiyor.

KÜNYE 

Konum: Kocareis Plajı, Yeniboğaziçi Belediyesi, Gazimağusa, Kıbrıs

Yapım Tarihi: 2019

Tasarım ve Uygulama Ekibi: Murat Kavçin, Ebru Topçu, Elif Doğan, İrem Metin, Didenaz Sönmez, Beyza Meydancı, Görkem Yıldırım, Boray Kurtoğlu, Ege İş, Dilara Demirbay (MEF öğrencileri); Büşra Selçuk, Yusuf Can Sarısoy, Hüseyin Fidan, Doğukan Bodur, Mustafa Kırılmaz (DAÜ Öğrencileri)

Proje Yürütücüleri: Burcu Serdar Köknar, Ozan Avcı

Proje Asistanı: Gökberk Meşeli

Katkıda Bulunanlar: Yeniboğaziçi Belediyesi, Doğu Akdeniz Üniversitesi

Fotoğraf: Ünal Menteşe ve Tasarla ve Yap!

4

Kök

Kök, maddi kimliğinin farkındaymışçasına iki ağacın gölgesine tutunarak bedenin farklı pozisyonları için sayısız potansiyel yaratıyor. Arsasına inşa edilecek ek yapı nedeniyle açık alan yüz ölçümü oldukça azalan okul bahçesinde konumlanan Kök, öğrencilerin biraraya gelebileceği işlevsel mekanlar ihtiyacı doğrultusunda geliştirildi. Öğrencilerin sahip oldukları bu sınırlı alanı verimli şekilde kullanılır kılma amacı doğrultusunda oluşturulan bu küçük ölçekli müdahale, yakınındaki kantin ile birlikte çalışarak kullanıcılarının sosyalleşebileceği bir serbest alan olmayı hedefliyor.

Kök, aynı en kesitli ahşap parçaların tekrar eden iki açı ile birleştirilmesi sonucunda ortaya çıkarıldı. Ahşap parçalar, tekrarlayan birleşim detayları ile farklı yüksekliklerde biraraya getirildi ve mekanın ana kullanıcısı olan öğrencilerin farklı bedensel biçimlerde ağaçlar ve dolayısıyla da oturma ve toplanma alanı Kök ile etkileşime geçebilmeleri amaçlandı.

KÜNYE 

Konum: Etiler Cumhuriyet Ortaokulu, İstanbul

Yapım Tarihi: 2019

Tasarım ve Uygulama Ekibi: Berken Burak Duman,  Beyza Elbasan, İpek Erişen, Yaren Gülmen, Zeynep Kılıçarslan, Kübra Küçük, Beyzanur Meriç, Hayrunnisa Mutlu, Doğa Özer, Rümeysa Betül Pirmut, Sinan Reçber, Buse Şahin, Arda Yurdakul

Proje Yürütücüleri: Didem Sağlam, Beril Sarısakal

Proje Asistanları: Resul Emre Kaba, Zülfüye Yıldız

Fotoğraf: Ünal Menteşe ve Tasarla ve Yap!

5

Locus

Proje, 16 öğrenci ile üç buçuk hafta gibi bir sürede tasarlandı ve uygulandı. Sürecin başından sonuna kadar öğrencilerin aktif rol aldığı projede, ilk olarak verilen alan ve ihtiyaçlar konusunda analizler yapıldı. Daha sonra gruplara ayrılan öğrenciler proje önerilerini yaptıkları maketler ve çizimler ile diğer arkadaşlarına sundu ve aralarından ortak fikirler ve yaklaşımlar seçilerek nihai proje tasarlandı.

Tamamı başka projelerden sökülen, atık durumundaki ahşapları temizleyip değerlendiren ekip, tasarımını da bu malzemelere göre revize etti. Ahşap malzemenin getirmiş olduğu işleme kolaylığı sayesinde öğrenciler farklı tip geçmeler ve birleşimler çalıştı. Aynı zamanda farklı malzemeleri de deneyimlemek için çalışmalar yapan öğrenciler farklı kalıplarla beton denemeleri üretti ve bu çalışmalarını projeye entegre etti.

Ayazağa’daki Lotus Çiçeği Anaokulu’nun önündeki parka yerleşen proje, okul öğrencilerine olduğu kadar civarda yaşayan çocukların da kullanımı düşünülerek tasarlandı. Dikdörtgen şeklindeki beton zeminin köşesinde konumlanan strüktür, oturma birimleriyle beraber bu alanı tribün gibi çevreleyip betimlerken aynı zamanda çocukların hayal gücü ve tanımsız yapısıyla zaman zaman içine girip oynanacak bir ağaç ev, üstüne tırmanılacak bir kale ya da isimsiz bir oyun alanı halini alıyor.

KÜNYE 

Konum: Ayazağa, İstanbul

Yapım Tarihi: 2019

Tasarım ve Uygulama Ekibi: Aleyna Akçay, Barış Gündoğdu, Başak Eylül Ağaoğlu, Begüm Altuğ, Beyza Şen, Cemre Gürz, Ceyda Tahtabacak, Çağla Kayıkçı, Dilara Alpman, Helin Karadeniz, İlir Gökhan, İrem Azak, Mert Özçelik, Semanur Yılmaz, Sude Çelimli, Zeynep Özdemir, Ana Beatriz

Proje Yürütücüleri: Ahmet Sezgin, Ali Arslan

Proje Asistanları: Mehmet Cihat Ayaz, Ayşe Sena Nur Turhan, Arif Şahin

Katkıda Bulunanlar: Sarıyer Belediyesi

Fotoğraf: Ünal Menteşe ve Tasarla ve Yap!

6

Tünel

Proje, Sarıyer Belediyesi Rotary Lotus Çiçeği Kreşi içinde bir iç mekan projesi olarak tasarlanıp uygulandı. Ayazağa’da bulunan tek katlı ve 3 derslikli kreşin giriş alanı ve koridorlarını yeniden ele alan proje, 3 ve 6 yaş aralığındaki kullanıcısına oyunlu bir giriş, okuma ve oyun alanı sunmak ve bütüncül bir ortak mekan duygusu kazandırmak amacıyla, iki buçuk haftalık bir süreçte birinci sınıftan 16 öğrenci, 2 öğrenci asistan ve 2 yürütücü tarafından, yerinde hep birlikte tasarım ve uygulaması yapılarak gerçekleştirildi.  

Projenin ana hedefi, öncesinde ana koridordan doğramalarla ayrılmış giriş holünün, çocuklara esnek kullanım ve farklı deneyim imkanı verebilecek bir şekilde iç mekana kademeli bir geçişle dahil edilmesi; bu alanla birlikte sınıflar dışında kalan ortak alanların, çocuk dünyasına uygun renkli ortak bir dile kavuşturulmasıydı. Bu hedefi gerçekleştirirken projenin de odak noktası olarak tasarlanan, kullanıcılarının koydukları isimle ”tünel”; çocuk ölçeğinden mekanı farklı algılamayı ve deneyimlemeyi sağlayan, çeşitli ve alternatif kullanımlara izin veren bir geçiş elemanı olarak hayata geçirildi. 

Projede öğrenciler, ortak çalışma ve üretim pratiklerini geliştirmenin yanında, aktif olarak kullanılan bir ortamda çalıştıkları için, kullanıcı ile birebir iletişim içinde oldukları ve kullanım potansiyellerine ilişkin gözlem yapma şansını da buldukları bir tasarım ve uygulama süreci deneyimi elde etmiş oldular. 

KÜNYE 

Konum: Rotary Lotus Çiçeği Anaokulu, Sarıyer, İstanbul

Yapım Tarihi: 2019

Tasarım ve Uygulama Ekibi: Ayşegül Selamet, Ayşen Kır, Çağla Şenol, Doğa Yeşim Akok, Ecenur Budak, Enes Özdemir, Gizem Küçük, Hayriye Sülümer, İrem Yıldırım, Melis Turhan, Simge Sezer, Suedanur Bersu Özkara, Şükrü Uzun, Süleyman Doğuhan Coşgun, Sümeyra Koca, Zeynep Gaye Işık

Proje Yürütücüleri: Aslı Şener, Zeynep Aydemir

Proje Asistanları: Kubilay Akkoyun, Tuna Karataş

Fotoğraf: Ünal Menteşe ve Tasarla ve Yap!

Yayın künyesi:

Ağacın İzinde: “MEF FADA Tasarla ve Yap! Stüdyosu”, Arredamento Mimarlık,Ekim 2019/335, s. 42-45.